Kristian Zahrtmann – Barwny Wizjoner Duńskiego Malarstwa

Kristian Zahrtmann – barwny wizjoner duńskiego malarstwa

31 marca przypada rocznica urodzin jednego z najwybitniejszych duńskich malarzy XIX i początku XX wieku – Pedera Henrika Christiana (Kristiana) Zahrtmanna. Urodzony w 1843 roku w Rønne na duńskiej wyspie Bornholm artysta zapisał się w historii jako niepokorny indywidualista, mentor wielu pokoleń malarzy i twórca pełnych ekspresji, barwnych dzieł, które do dziś pobudzają wyobraźnię i prowokują do refleksji.

Droga do sztuki – edukacja i początki kariery

Kristian Zahrtmann rozpoczął swoją edukacyjną drogę w Rønne Realskole, a następnie kontynuował naukę w Akademii Sorø. Po uzyskaniu matury w 1862 roku postanowił realizować swoje artystyczne ambicje. Początkowo pobierał lekcje na Technisk Institut w Kopenhadze, a w 1864 roku rozpoczął studia na Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jego nauczycielami byli tak wybitni artyści jak Adolph Kittendorff, Wilhelm Marstrand i Frederik Vermehren.

Już w czasie studiów wyróżniał się oryginalnością spojrzenia. W 1869 roku zadebiutował obrazem En Konfirmandinde på Bornholm. Choć dzieło było utrzymane w ciemnej tonacji, zachwycało emocjonalną głębią i subtelnością. W tym okresie Zahrtmann zaprzyjaźnił się z malarzami Otto Haslundem i Pietro Krohnem, z którymi dzielił atelier i pasję do eksperymentowania z formą i kolorem.

Leonora Christina — muza i obsesja

Centralnym tematem twórczości Zahrtmanna przez ponad czterdzieści lat była postać Leonory Christiny, córki króla Christiana IV, która spędziła ponad dwie dekady w więzieniu na zamku Blaataarn. Artysta był zafascynowany jej losem i duchową siłą, co zaowocowało serią ponad 20 monumentalnych obrazów inspirowanych autobiografią Leonory — “Jammers Minde”.

Zahrtmann przedstawił ją w różnych momentach życia: od chwil dramatycznych i bolesnych — jak w Leonora Christina i Fængslet (1875), gdzie widzimy ją obserwującą, jak szczury zjadają świecę — po sceny triumfalne, jak Leonora Christina forlader Fængselet (1873). W tych dziełach role modeli często pełniły jego matka oraz jej przyjaciółka, madam Ullebølle. Artysta nie tylko sportretował Leonorę jako bohaterkę, ale także jako symbol siły, godności i wewnętrznej niezłomności.

Kolor, światło i symbol – odejście od mroku

Choć Zahrtmann zaczynał jako malarz operujący mroczną paletą, jego styl ewoluował w kierunku śmiałego i ekspresyjnego użycia koloru. W jego późniejszych dziełach, takich jak Det mystiske Bryllup czy Aspasia ved sin Søns Buste, widać fascynację kontrastem, światłem i symboliką barw. To zwrotne podejście wywoływało nierzadko kontrowersje – krytycy zarzucali mu brak wyczucia piękna.

Jednak Zahrtmann, jako prawdziwy idealista, udowadniał, że piękno nie musi być klasyczne czy konwencjonalne — jego miejsce jest tam, gdzie artysta odważy się najpełniej wyrazić swoje emocje i wizje. To podejście stało się charakterystyczne dla jego twórczości i na trwałe ukształtowało nowoczesne duńskie malarstwo.

Civita d’Antino – włoska przystań duszy

Nieodłącznym elementem tożsamości artystycznej Zahrtmanna stały się jego podróże do Włoch. W latach 1875–78 oraz ponownie w latach 80. i 90. XIX wieku, artysta przebywał wielokrotnie na Półwyspie Apenińskim. Najważniejsze miejsce w jego sercu zajęła jednak mała górska miejscowość Civita d'Antino, gdzie w 1883 roku założył kolonię artystyczną.

W Civita d'Antino Zahrtmann spędzał niemal każde lato, tworząc i prowadząc ożywione dyskusje artystyczne z innymi twórcami. Jego wkład w życie kulturalne tej miejscowości zaowocował tytułem honorowego obywatela i nazwaniem jednej z miejskich ulic jego imieniem. Artysta przeniósł swoją fascynację tym miejscem również do Danii – budując na Frederiksbergu willę Casa d’Antino, wokół której powstało osiedle nazwane Kristian Zahrtmanns Plads.

Zahrtmann – wizjoner i pedagog

Zahrtmann nie ograniczał się jedynie do własnej twórczości – był również cenionym pedagogiem. W 1885 roku objął kierownictwo nad Kunstnernes Studieskole, którą pokierował ku unikalnej estetyce — przeciwstawnej do akademickich kanonów. Zamiast kopiowania mistrzów, proponował odkrywanie własnej drogi, czerpanie z inspiracji włoskich i greckich źródeł oraz intensywnych studiów nad naturą i kolorem.

Szkoła Zahrtmanna wykształciła blisko 200 artystów z krajów nordyckich. Był to ważny element formowania się nowoczesnego malarstwa skandynawskiego. Jako współzałożyciel Den Frie Udstilling – niezależnej grupy artystycznej – domagał się wolności dla sztuki i jej twórców.

Sztuka i seksualność – artysta przełamujący tabu

Życie prywatne Zahrtmanna było przedmiotem wielu spekulacji. Nigdy się nie ożenił, a najbliższymi kobietami w jego życiu były matka oraz postać Leonory Christiny. Niektórzy badacze doszukują się w biografii Zahrtmanna śladów homoseksualizmu, co mogłoby tłumaczyć jego fascynację męskim ciałem.

Obraz Adam i Paradis (1914) stał się powodem skandalu — krytycy uznali, że ukazany przez Zahrtmanna akt męski przekraczał granice przyzwoitości, zwłaszcza w kontekście tzw. „afery moralnościowej” (Store Sædelighedsaffære), która w tamtym czasie wstrząsnęła duńskim środowiskiem artystycznym. Mimo to, dzieło to stanowi świadectwo artystycznej odwagi i niezależności twórcy.

Dziedzictwo i współczesna recepcja

Zahrtmann zmarł 22 czerwca 1917 roku na Frederiksbergu, ale jego dziedzictwo pozostaje żywe. Współcześnie jego dorobek można podziwiać przede wszystkim w Bornholms Kunstmuseum oraz w kolekcjach Den Hirschsprungske Samling i Statens Museum for Kunst. Choć jego obrazy przez pewien czas były niedoceniane, zwłaszcza ze względu na odważne podejście do koloru i kompozycji, dziś wracają do łask jako świadectwo niezależności i autentyczności artystycznej.

Zahrtmann był mistrzem emocji i koloru. Jego życie i twórczość są świadectwem odwagi – w sztuce, w edukacji, w podejmowaniu kontrowersyjnych tematów oraz w niestrudzonym dążeniu do artystycznej prawdy. Dziś, w dniu jego urodzin, warto oddać hołd jednemu z najodważniejszych duńskich wizjonerów pędzla.

✨A Voice From Gaza Needs Your Attention ✨🙏🍉

✅ Vetted by @savefami -vetted link

✅ Vetted by @happaliff vetted link

✅ Vetted by @atjekmck -vetted link

✨A Voice From Gaza Needs Your Attention ✨🙏🍉

We don't even know anymore. Khaled, my little one, has started pronouncing the word "bombing," and it terrifies me.

I’m not here to beg or list every detail—because even an entire newspaper wouldn’t be enough. The images on TV screens and the stories you see online already tell you so much about what we endure. But no matter how much you see, you’ll never truly feel what we feel. And I wouldn’t wish this life on anyone.

How You Can Help🥺🙏

In this moment of despair, I reach out to you—not just as a stranger, but as a fellow human being. Our humanity connects us, and compassion knows no boundaries. Your kindness, no matter how small, can bring a glimmer of hope to our lives, shattered by war.

Here’s what we’re trying to rebuild:

💔 $5,000 for the father.

💔 $5,000 for the mother.

💔 $2,500 for Khaled.

💔 $2,500 for Intesar.

The rest will go toward essential living expenses—because there’s no safety net here, no hospitals, no medicine, no healthy food.

Our baby has been sick countless times, and every evacuation has only made things worse. We need help to survive, to heal, and to dream of a better tomorrow.

Even a Little Means Everything

We appreciate your help, even if it’s just a small donation or simply sharing our story. Every bit of support matters. Together, we can rebuild what’s been taken from us and find hope amidst the rubble.

My Donation link here👇👇

gofundme.com

Donate to Please Save Khaled and Nana’s Family In Gaza, organized by Jess Rapoza

Hello all, my name is Jess Rapoza from the USA. I am raising money on behalf … Jess Rapoza needs your support for Please Save Khaled and Nan

Thank you, from the bottom of our hearts. ❤️

@strangeauthor @wolfertinger666 @a-shade-of-blue @yekkes @postanagramgenerator @feluka @punkeropercyjackson @strange-aelurus @nabulsi @ringosnoop @sporesgalaxy @tamamita @taffybuns @prinnay @prisonhannibal @pckseicns @komsomolka @neechees @victoriawhimsey @punkitt-is-here @vampiricvenus @angelsaxis @autisticmudkip @catnapdreams @mushroomjar

@tamamita @anneemay @sumikatt @khanger @timetravellingkitty

@lesbianmaxevans @heydreamchild @opencommunion @heliopixels @theaethernetconnection

@postanagramgenerator @pcktknife @omegaversereloaded @mossmigi @heritagepost

@theinconvenientlifestyle @officialspec2 @transmutationisms @northgazaupdates2 @an-elegant-void

@dragondemoness @divortion @hametsukaishi @anneemay @normal-thoughts-official

@loverboy-ish @imjustheretotrytohelp @palms-upturned@westaysilly @bilal-salah0

@leclecarchie @tippytanpies @he-butch @mysteriousrainsworld @twinsarekeepers @saturngalore @omega-red @taetheists @bitronic @lunathejaguar @endy-boi @shutterlens @bunny-the-bunny @trivial-writing @zuuz-dot-chr-exe @lopiditty @ftyeonjun @cryingweeb @nextbigaiello @eve-123456 @claydoves @stewieonxbox360 @pickledangel @abyssal-sylph @schizoaffectively @fictionandescapism @thehumanarkle @error-core-animations @butchmagicalboi @dreamicus @lordzannis @tim-the-rat @bi-worm @cantsayidont @mistress--kanzaki @theinsomniacindian @ambidextrousarcher @fresh-bed-old-sheets @virovac @oursapphirestars @fitzfunnymoments @fliptop @ragingbullmode @rodent178 @apocalyptic-dancehall @caseys-soup-corner @whoopsiedaisy20 @squidie-tittie @dreamingamongthestars

@nabulsi @90-ghost @sar-soor @ibtisams @palipunk @soon-palestine @gaza-evacuation-funds @sayruq @appsa @emanalmadhoun8 @hellenic-reconstructionism

@omegaversereloaded @punkitt-is-here @tamamita @skunkes @ot3 @valtsv @wolfertinger666 @paper-mario-wiki @nyancrimew @spongebobssquarepants @sabertoothwalrus @90-ghost @komsomolka @sawasawako @wolf-aid @hotvampireadjacent @necromancelena @certifiedsexed @isuggestforcefem @3000s @chokulit @ankle-beez @pitbolshevik @pissvortex @prisonhannibal @apas-95 @neechees @memingursa @afro-elf @vampiricvenus @turtletoria @marxism-transgenderism @beetledrink @bevsi @beserkerjewel @feluka @i-am-a-fish @spacebeyonce @b0nkcreat @11thsense @grox @aflo @slimetony @boobieteriat

@wellwaterhysteria @socalgal @chilewithcarnage

@palestine @13ag21k

@fancysmudges @brokenbackmountain @just-browsing1222-deactivated20 @mothblossoms @aleciosun @fluoresensitive @khizuo @lesbiandardevil @transmutationisms @schoolhater @timogsilangan @appsa @buttercuparry @sayruq @malcriada @palestinegenocide @sar-soor @akajustmerry @annoyingloudmicrowavecultist @feluka @tortiefrancis @flower-tea-fairies @tsaricides @riding-with-the-wild-hunt @visenyasdragon @belleandsaintsebastian @ear-motif @kordeliiius @brutaliakhoa @raelyn-dreams @troythecatfish @theropoda @tamarrud @4ft10tvlandfangirl @queerstudiesnatural @northgazaupdates2 @skatezophrenic @awetistic-things @camgirlpanopticon @baby-girl-aaron-dessner @nabulsi @sygol @junglejim4322 @heritageposts @chososhairbuns @palistani @dlxxv-vetted-donations @illuminated-runas @imjustheretotrytohelp

@soup-mother @omegaversereloaded @ot3 @auntierayeraye @sivavakkiyar @cuntylouis @tamamita @autisticmudkip @fly-sky-high-09 @communist-ojou-sama @dykedatasoong @commissions4aid-international @dayvan @notedchampagne @yujateaandpi @turtletoria @teaboot @sweetsweethate @apas-95 @wellwaterhysteria @wholeheartedsuggestions @gothhabiba @quasi-normalcy @rickybabyboy @yekkes @i-am-a-fish @paper-mario-wiki @prisonhannibal @pcktknife @the-quasar-hero @the-eldritch-it-gay @theropoda @afro-elf @aliirq @spongebobssquarepants @sporesgalaxy @determinate-negation @hashtagloveloses @horreurscopes @huckleberrycomics @gabajoofs @halalchampagnesocialist @greetings-fiends

@ibtisam @riding-with-the-wild-hunt @vakarians-babe @7amaspayrollmanager @fairuzfakhira @fallahsart @sayruq @humanvoreture @kaapstadgirly @sar-soor @dimonds456-art @plomegranate @commissions4aid-international @nabulsi @stil-macher @soon-palestine @communitythings @palestinegenocide @vakarians-babe @ghost-and-a-half @7amaspayrollmanager @kaapstadgirly @annoyingloudmicrowavecultist @feluka @marnota @toughknit @flower-tea-fairies @the-stray-liger @riding-with-the-wild-hunt @vivisection-gf @communistchameleon @troythecatfish @the-bastard-king @4ft10tvlandfangirl

@90-ghost @heritageposts @gazavetters @neechees @butchniqabi @fluoresensitive @khanger @autisticmudkip @beserkerjewel @furiousfinnstan @xinakwans @batekush @appsa @nerdyqueerr @butchsunsetshimmer @biconicfinn @stopmotionguy @willgrahamscock @strangeauthor @bryoria @shesnake @legallybrunettedotcom @lautakwah @sovietunion @evillesbianvillain @antibioware @akajustmerry @dizzymoods @ree-duh @neptunerings @explosionshark @dlxxv-vetted-donations @vague-humanoid @buttercuparry @sayruq @malcriada @sar-soor @northgazaupdates2 @feluka @dirhwangdaseul @jdon @ibtisams @sawasawako @memingursa @schoolhater @toesuckingoctober @waskuyecaozu

@sar-soor @plomegranate @nabulsi @sayruq @palipunk-blog @communistkenobi-archive @queerstudiesnatural @bluebellsinthedells @rizzyluke @kordeliiius @self-hating-zionist @raelyn-dreams @unfortunatelyuncreative @licencetokrill-blog @jezebelgoldstone @ramelcandy @labutansa @sammywo @autistwithattitude-blog

@tortiefrancis @sparklinpixiedust @feluka @revcuse @golvio @leftism @star-the-gremlin

@space-ace-studies @applebunch @rainbowywitch @marscodes @annoyingloudmicrowavecultist @boyvander @the-bastard-king @ammonitetheseaserpent @girlinafairytale-blog @timetravellingkitty @applebunch @applejupiter @brutaliakent @malcriada @retvolution @deansmultitudes @devilofthepit @heritageposts @wellwaterhysteria @dykesbat @gorbling @gorbling @half-empty-orbitals @seasnipper

@sar-soor @plomegranate @communistkenobi @queerstudiesnatural @bluebellsinthedells @rizzyluke @kordeliiius @self-hating-zionist @raelyn-dreams @unfortunatelyuncreative @licencetokrill-blog @jezebelgoldstone @ramelcandy @labutansa @sammywo @autistwizard @tortiefrancis @sparklinpixiedust @feluka @revcuse @golvio @star-and-space-ace @rainbowywitch @marscollection @annoyingloudmicrowavecultist @boyvained-blog @ammonitetheseaserpent @girlinafairytale @timelightbox @appsa @half-empty-orbitals @seasnipper @gaza-strip @akajustmerry @ree-duh @neptunerings @dlxxv-vetted-donations @sayruq @malcriada @sar-soor @northgazaupdates2 @dirhwangdaseul @memingursa @schoolhater @toesuckingoctober @waskuyecaozu @lapithae @ryo-yamada @opencommunion @el-shab-hussein @paper-mario-wiki

@wayneradiotv @worm-suggestion @weirdmarioenemies @wolfertinger666 @wis-art @wingwaver @emil @rickybabyboy @redbuddi @rednines @tamamita @itwashotwestayedinthewater @prisonhannibal @punkitt-is-here @papasmoke @amygdalae @pitbolshevik @annabelle--cane @anarchblr @sporesgalaxy @drukhari @dailymonkiekid @danijaci @hotvampireadjacent @justsomeantifas @kurtwagnermorelikekurtwagnerd @kibumkim @klapollo @longseasons @lesbianchemicalplant @zvaigzdelasas @beetledrink @neechees @marxism-transgenderism @charlott2n @valtsv @nabulsi @gaza-evacuation-funds

@rickybabyboy @valtsv @komsomolka @prisonhannibal @hotvampireadjacent @r0zeclawz @marxism-transgenderism @teaboot @boobieteriat @chokulit @3000s @ot3 @90-ghost @apas-95 @pitbolshevik @punkitt-is-here @b0tster @vampiricvenus @ankle-beez @remindertoclick @dyrdeer @tamamita @omegaversereloaded @sawasawako @feluka @postanagramgenerator @memingursa @certifiedsexed @afro-elf @11thsense @spacebeyonce @dailyquests @neechees @beserkerjewel @beetledrink @spaghettioverdose @specialmouse @tlirsgender @grox @minmos @paparoach @jackalopescruff @slimetony @redbuddi @liberalsarecool @charlott2n @juney-blues @aflo @skunkes @sar-soor @akajustmerry @annoyingloudmicrowavecultist @thatdiabolicalfeminist @sayruq @tortiefrancis @tsaricides @riding-with-the-wild-hunt @vivisectionmoth @belleandsaintsebastian @kordeliiius @raelyn-dreams @troythecatfish @ot3 @the-bastard-king @4ft10tvlandfangirl @queerstudiesnatural @northgazaupdates2 @90-ghost @skatehan @awetistic-things @baby-girl-aaron-dessner @variantsofblue @thedigitalbard @socalgal @paper-mario-wiki @nabulsi @lesbianmaxevans @buttercupagere @malcriada @3000s @paparoach @neptunerings @newporters @virovac @postanagramgenerator @alivehouse @meshugenist @mangocheesecakes @wizardarchetypes @gaza-evacuation-funds @rununcal @vampiricvenus @necronatural @sealsdaily @alittleannihilati0n @frog-squad @bearhole

@omegaversereloaded @punkitt-is-here @tamamita @skunkes @ot3 @valtsv @wolfertinger666 @paper-mario-wiki @nyancrimew @spongebobssquarepants @sabertoothwalrus @90-ghost @komsomolka @sawasawako @wolf-aid @hotvampireadjacent @certifiedsexed @isuggestforcefem @3000s @chokulit @ankle-beez @pitbolshevik @pissvortex @prisonhannibal @apas-95 @neechees @memingursa @afro-elf @vampiricvenus @turtletoria @marxism-transgenderism @beetledrink @bevsi @beserkerjewel @feluka @i-am-a-fish @spacebeyonce @b0nkcreat @11thsense @boobieteriat

@skaianbruja @bugnitesblog @mar64ds @fricklefracklefloof @unwinni3 @mloking @prodivorce @whateveroursoulsaremadeoff @hehemechief @cultreslut @halfbloodfanboy @pontaoski @elbiotipo @infoplaza @selkiebrides @localcoffeeaddict @keepinitwrd @bloodandgutsyippee @iqinitials @wherethatoldtraingoes2 @butchniqabi @appsa @frigidwife @vetted-gaza-funds @gazagfmboost @opencommunion @beserkerjewel @deepspaceboytoy @rhubarbspring @eryuditely @lesbianmaxevans @malcriada @turian @sxpph0 @rebel-girl-queen-of-my-world @neptunerings @dykesbat @halalgirlmeg @userpeggycarter @minosbull @hamstertross

@timetravellingkitty @meaganfoster @briarhips @vakarians-babe @mahoushojoe@rhubarbspring @schoolhater @pcktknife @transmutationisms @sawasawako

@ot3 @aces-and-angels @terroristiraqis @commissions4aid-international @wellwaterhysteria

@mangocheesecakes @kyra45 @marnota @7bitter @tortiefrancis

@akajustmerry @feluka @tortiefrancis @flower-tea-fairies @tsaricides @riding-with-the-wild-hunt

@visenyasdragon @belleandsaintsebastian

13K notes View Post

wenikrak

3 months ago

🚨 We Need Your Kindness to Survive 🚨

Hello, My name is Mosab, and I live in Gaza with my family. Life here has become harder than I ever imagined, and I’m writing this with hope in my heart that you might hear our story.

The ongoing war has devastated my family. We’ve lost 25 family members—each one a beloved part of our lives, taken too soon. I miss them deeply—their laughter, their presence, their love. Every day is a reminder of this unimaginable loss.

We are now facing daily challenges to survive—things that most people take for granted, like food, clean water, and a safe place to sleep. The harsh realities of life here have replaced our dreams with the constant fight for survival.

Our Current Situation:

💔 Lost Stability: The war has left us without work or a stable source of income.

📚 Dreams on Hold: Like so many here, my family’s dreams have been replaced by the need to simply survive.

😢 Unimaginable Loss: Losing 25 loved ones has left a void that can never be filled.

How You Can Help:

I’m sharing our story with the hope that someone out there might care. Even $10 can make a big difference for us, and if you’re unable to donate, just reblogging this post can help spread the word.

Your kindness, no matter how small, is something we’ll never forget.

What This Means to Us:

Your support is not about changing our entire situation—it’s about giving us a little relief, a little hope, and a way to keep going. We are not asking for much, and we understand if you can’t donate. Sharing our story is just as valuable to us as a donation.

Thank you for reading this far. It means the world to us to know that someone is listening. Your kindness gives us strength and helps us believe in a better tomorrow.

With all our gratitude,

Mosab and Family ❤️